Уллубийавул юрт (алдынгъы Уллубойнакъ) Къумукътюзню тарихинде аслу ерни тутагъаны барыбызгъа да белгили. Уллубийавулну бай тарихи, оьтесиз къоччакъ ва къонакъгъа бек абурлу халкъы барны да мен тезден биле эдим.

Бизин гьюрметли Шавхалларыбызны ата юртуна бармагъа тезден берли сюйсем де, шонда сапар чыкъмагъа магъа гьали насип болду. Шо сапарда мен ана тилибизге этилеген абурну, шону сакъламакъ учун этилеген ишни гёрдюм.

Гьар охувчу, конкурсну талапларына гёре, 3 шиъруну гёнгюнден охуду. Шо гюн конкурсда 36 охувчу ортакъчылыгъын болдурду. Демек, ана тилибизде 108 шиъру охулду. Гьар шиъруда орта гьисапда 4 куплет бола. Шо буса 432 куплет. Шоланы да жамы – 1728 сатыр бола.

Гёресиз, нечакъы кёп калимадыр. Шо калималар – гьар къумукъну юрегин хошлу эте, халкъны гележеги учун уллу ойлар ва пикрулар. Тилибизни ва адабиятыбызнны яймакъ ва оьсдюрмек учун шулай чарадан ва конкурсдан артыкъ ва уллу иш болармы?!

Жыйынлар ва съездлер болса, шоларда сёйлейгенлер къумукъ халкъыбызны ва тилибизни гележеги гьакъында уллу докладлар ва таклифлер булан сёйлей. Халкъыбызны ва тилибизни гьайын этегенлер, ана тилибизни герти кюйде сюегенлер, шулай Багьавутдин Самадов йимик, айрокъда оьсюп гелеген яшёрюмлени арасында конкурслар оьтгере, оланы умпагьатлы ишге къуршай, шолай чараланы сиптечиси бола.

Конкурсну барышында муаллим Айгьанат Алишева эсгерген кюйде, конкурс оьтгерилеген 6 йылны узагъында 150-ден артыкъ яш шонда ортакъчылыкъ этген, 450-ден къолай шиъру охулгъан. Сонг да янгыз Йырчы Къазакъны ва конкурсну сиптечиси Багьавутдин Самадовну шиърулары охулуп къалмагъан чы! Масала, Анвар Гьажиевни, Аткъайны, Агьмат Жачаевни, Жаминат Керимованы, Багьавутдин Гьажиевни, Супиянат Мамаеваны, Шейитханум Алишеваны, Бадрутдин Магьамматовну, Акъай Акъаевни ва дагъы да кёп атлары белгили шаирлерибизни шиърулары охулгъан. Олар булан янаша артда арагъа чыкъгъан Насрулла Байболатовну, Зарият Умаеваны, Нюрьяна Арсланованы  шиърулары да гёнгюнден охулгъан.
Багьавутдин Самадов оьзюню сиптечилиги ва гьаракаты булан яшёрюмлеге бизин бары да къумукъ шаирлерибизни таныта, оланы яратывчулугъуна тергев бердире.
Шолай болгъанда, Йырчы Къазакъны медалы Багьавутдин Самадовгъа тийишли тюгюлмю?! Йырчы Къазакъны атындагъы фондну ёлбашчыларына ойлашмагъа зат бар. Бирдагъы керен такрарлайым: Багьавутдин Самадов оьтгереген конкурсну лап да аслу шартына гёре, шонда ортакъчылыкъ этеген охувчу Йырчы Къазакъны бир шиърусун гёнгюнден охумагъа борчлу.
Артдагъы гюнлени ичинде, мени тилевюмню ва таклифимни къабул этип, Багьавутдин Самадов оьзюню шиъруларын оьзю охумагъа ва къумукъ халкъны арасында яймагъа башлагъан. Шо ишни мен огъар 3-4 йыл алдан берли айтгъан эдим. Тек ол оьзюню саламат ва асил къылыгъы булан мени таклифимни къабул этмеген эди.
Багьавутдинни Къумукъ халкъны герти якълавчусу Солтанмутгъа багъышланып язылгъан шиърусуна янгыз 2 гюнню узагъында 6 мингден артыкъ адам къарагъан ва тынглагъан эди. Гьали буса 8 мингден артгъан. Къумукъ тюзге багъышлагъан шиърусуна да 6 минг 200-ден къолай къаравчу сесленген. Инстаграмдагъы янгыз "Кумуклар" (kumuklar) деген гюпде (группада) Багьавутдин Самадовну яратывчулугъуна ва сёзлерине шулай сесленивлер бар. Оьзге гюплердеги къаравланы ва сесленивлени гьисабын ва жамын чыгъарса, 50-60 мингге де чыгъар деп эсиме геле.
Бу ерде Солтанмутну атындагъы фондну ёлбашчыларына да Багьавутдин Самадовну яратывчулугъуна ва чалышывуна гёз къаратмагъа ва болагъан кёмегин болдурмагъа герек деп ойлайман.

Багьавутдин Самадовну китаплары мени столумну уьстюнден таймай. Топурагъыбызны ва халкъыбызны бугюнгю гьалына юрегим авуртгъанда, мен ону китабын къолума аламан ва шону ичинден бир нече шиъруну охуйман. "Топурагъын яраймыкен сатмагъа?" деген шиърусу булан къумукъ халкъны жыйынларын ва съездлерин башламагъа ярай деп таклиф этемен.
Шаирни яратывчулугъун ончакъы танкъыт ва анализ этип билеген адам тюгюлмен. Оьзюм бажарагъан кюйде пикруларымны ва ойларымны халкъыма ва охувчуларыма аян этдим.
Бизин белгили шаирлерибиз, адабиятчыларыбыз, тил ахтарывчуларыбыз ва гьакимлерибиз Багьавутдин Самадовну яратывчулугъуна ва жамиятны арасындагъы гьаракатына тийишли къыймат бермеге бажарар деп инанаман.

Атагиши Муртазалиев

14.04.2019.